Historia i struktura placówki
Dom Dziecka w Chmielowicach jako placówka opiekuńczo – wychowawcza powstał 31 sierpnia 1963 roku na mocy orzeczenia w formie decyzji Kierownika Wydziału Oświaty i Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Opolu z dnia 20 marca 1963 r. Nr 2 w sprawie otwarcia Państwowego Domu Dziecka w Chmielowicach oraz na podstawie § 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 1958r. (Dz. U Nr 25, poz. 104) w sprawie kuratoriów okręgów szkolnych i inspektoratów oświaty i poddany w całości nadzorowi Wydziału Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Opolu. Pierwsze dzieci trafiły do placówki 15 grudnia 1963 roku.
Organizację pracy w Państwowym Domu Dziecka , oraz modernizację budynku powierzono nauczycielce SP. nr 5 w Opolu Zofii Pazdan, potwierdzając to aktem powołania z dnia 24 sierpnia 1963r. wydanym przez Wydział Oświaty PRN w Opolu podpisanym przez inspektora Andrzeja Grabińskiego.
Dom Dziecka w Chmielowicach jest publiczną jednostką samorządową Powiatu Opolskiego prowadzoną w formie jednostki budżetowej. Jest placówką socjalizacyjną dla dzieci powyżej trzeciego roku życia. Działa na podstawie Decyzji nr 16/2010 Wojewody Opolskiego z dnia 22 grudnia 2010 r. zezwalającej Staroście Opolskiemu na prowadzenie Domu Dziecka w Chmielowicach, ul. Nyska 18 na czas nieokreślony. Dom posiada 18 miejsc socjalizacyjnych. Dom Dziecka w Chmielowicach funkcjonuje w oparciu o zatwierdzony Uchwałą Zarządu Powiatu Opolskiego z dnia 9 listopada 2010 r. Statut i zatwierdzony Uchwałą Zarządu Powiatu w dniu 15 października 2010 r. Regulaminu Organizacyjny, zmieniony: Załącznik do Uchwały Nr XXVI/183/13 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 22 kwietnia 2013 r. dot. zatwierdzenia Statutu Domu Dziecka w Chmielowicach oraz załącznik do Uchwały Zarządu Powiatu Opolskiego z dnia 1 sierpnia 2013 r. dot. Regulaminu Organizacyjnego Domu Dziecka w Chmielowicach. Zgodnie z § 27 Regulaminu Organizacyjnego pracownicy Działu Opieki i Wychowania są zobowiązani do:
- Zapewnienia opieki i wychowania na poziomie obowiązujących standardów wychowania i opieki oraz standardów jakości świadczonych usług opiekuńczo – wychowawczych przez cały rok kalendarzowy.
- Zaspokajania potrzeb wychowanków oraz wyrównywanie deficytów rozwojowych poprzez planowe oddziaływanie wychowawcze i terapeutyczne.
- Inicjowania i koordynowania działań zmierzających do powrotu dziecka do rodziny, umieszczenia w rodzinie przysposabiającej lub w rodzinnej opiece zastępczej.
- Pomocy w usamodzielnieniu się wychowanków pozbawionych opieki rodzicielskiej.
- Współpracy z jednostkami organizacyjnymi określonymi w ustawie o pomocy społecznej oraz organizacjami społecznymi statutowo zajmującymi się problematyką rodziny i dziecka.
- Zindywidualizowanej pracy socjalizacyjnej z wychowankiem.
- Dokumentowania pracy wychowawczej na podstawie zatwierdzonego przez dyrektora „Indywidualnego Planu Pracy z Dzieckiem”, w Karcie Pobytu Dziecka.
- Aktywnego uczestnictwa w doskonaleniu zawodowym oraz rozwijania własnego warsztatu pracy przez poszczególnych pracowników zespołu.
- Analizy i oceny metod pracy z wychowankiem oraz skuteczności podejmowanych działań na posiedzeniu zespołu.
- Zaznajomienia wychowanków z KoPD, systemem kar i nagród, praw i obowiązków wychowanków oraz reguł zachowania w domu określonych w „Regulaminie Samorządu Wychowanków”.
- Współdziałania z innymi pracownikami domu oraz tworzenia wspólnego frontu wychowawczego wobec wychowanka w ramach ciągłego, planowego procesu zintegrowanych oddziaływań wychowawczych na wychowanka.
- Organizacji działalności kulturalnej i rekreacyjnej z uwzględnieniem świąt i innych obyczajów wynikających z tradycji.
- Sporządzania potrzeb w zakresie funkcjonowania grup wychowawczych.
- Doradztwa i pomocy wychowankom w rozwiązywaniu ich problemów życiowych.
- Dążenia do pełnego rozwoju psychofizycznego przydzielonych indywidualnie wychowawcom przez dyrektora wychowanków oraz podejmowania działań na ich rzecz.
- Umożliwienia dziecku kontaktów z rodzicami poprzez odwiedziny w placówce i poza nią oraz udział rodziców w imprezach organizowanych z udziałem dzieci.
- Zapewnienia dziecku możliwości kształcenia i rozwoju zainteresowań zgodnie z potrzebami i możliwościami dziecka.
- Zapewnienia dziecku możliwości swobodnego wyrażania poglądów i uzyskiwania informacji na temat sytuacji swojej i jego rodziny.
- Kultywowania praktyk religijnych zgodnych z wolą rodziców i potrzebami dziecka.
- Zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa, stabilizacji, szacunku, zaufania, poprzez dostarczanie prawidłowych wzorców zachowania i stwarzanie prawidłowej atmosfery wychowawczej opartej na zaufaniu, jawności, przynależności i godnym traktowaniu.
- Podnoszenia poczucia własnej wartości poprzez motywowanie dziecka do pracy nad sobą i stwarzanie sytuacji dowartościowujących.
- Ochrony dziecka i jego bliskich przed niepożądanymi kontaktami.
Pierwsza wzmianka o istnieniu w Chmielowicach folwarku pochodzi z lat 1723 – 1725 ( obecny budynek Domu Dziecka). Właścicielem miejscowości był wówczas hrabia Von Mettich. Posiadał on majątki na terenie całego księstwa opolsko – raciborskiego, przejściowo wraz z Raciborzem. Do folwarku należało w tym czasie siedmiu zagrodników. W 1819 roku właścicielem Chmielowic był radca rejencji opolskiej Von Ziegler – Kipphausen. On to prawdopodobnie przebudował lub zbudował na nowo budynek pałacowy i rozpoczął zakładanie lub też przebudowę istniejącego już ogrodu. Charakter rezydialny nadał chmielowickiemu pałacowi na przełomie XIX i XX wieku ród Donatów. Ostatnim właścicielem folwarku w Chmielowicach był prawdopodobnie przemysłowiec z Opola Donat von Strachwitz .
Układ przestrzenny zrealizowanego o charakterze rezydencji podmiejskiej zespołu pałacowo – parkowego zachował się do czasu drugiej wojny światowej.
W okresie powojennym folwark wraz z parkiem i pałacem przechodzą na własność Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Następnie od roku 1963 w pałacu znajduje swą siedzibę Państwowe Pogotowie Opiekuńcze, a dawna zabudowa folwarczna zostaje oddzielona od zespołu pałacowo – parkowego i rozparcelowana pomiędzy różnych użytkowników. Obecnie w budynku dawnego pałacu swoją siedzibę ma Dom Dziecka.
W ramach programu naprawczego i dochodzenia do standardu ( zgodnie z Rozporządzeniem MPiPS z 19.10.2007 r ) w latach 2008 – 2010 wykonano zgodnie z Uchwałą Zarządu Powiatu Nr 506/09 z 19 marca 2009 r. oraz Nr 619/09 z 23 września 2009 r. niezbędne remonty i inwestycje.
W latach 2008 i 2009 wyremontowano dach, wymieniono okna, wymieniono instalację cieplną na gazową, wykonano kanalizację deszczową, wymieniono ogrodzenie i zgodnie z projektem budowlanym przebudowy i remontu domu z 30 października 2009 roku uzyskano pozwolenie na budowę: Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków – pozwolenie nr 876/N/09 z dnia 18.12.2009 r., Starosty Opolskiego – decyzja nr 3/10 z dnia 4.01.2010 r. zatwierdzająca projekt budowlany oraz udzielająca pozwolenie na budowę i wykonano niżej wymieniony zakres prac:
a) przebudowę klatki schodowej w celu doprowadzenia do zgodności z obowiązującym warunkami technicznymi i ochrony przeciwpożarowej dróg ewakuacyjnych,
b) roboty remontowe obejmujące:
– remont stropów nad parterem i piętrem,
– remont dachu,
– wymianę części stolarki drzwiowej,
– remont schodów zewnętrznych,
– remont instalacji wodno- kanalizacyjnej,
– remont instalacji elektrycznej,
– roboty wykończeniowe.
c) wykonanie nowych łazienek na parterze,
d) wykonanie wentylacji mechanicznej.
Dom Dziecka w Chmielowicach spełnia wymagania bytowe, sanitarne i przeciwpożarowe. Wszystkie pokoje mieszkalne spełniają standard w zakresie liczby osób w pokojach oraz wyposażenia pokoi. Warunki w zakresie wyżywienia i organizacji posiłków, zapewnienia odzieży, obuwia i utrzymania czystości oraz warunki sanitarne odpowiadają wymogom określonym standardem.
Dom i park o powierzchni 1,5 ha są obiektami zabytkowymi.
Domem zarządza dyrektor. Funkcjonują 2 działy: Dział Opieki i Wychowania, w którym zatrudnia się 7 wychowawców, pedagoga, psychologa i pracownika socjalnego oraz Dział Ekonomiczno –Administracyjno-Gospodarczy, w którym zatrudnia się głównego księgowego, pracownika administracyjno-kadrowego, kucharkę, magazyniera, praczkę i konserwatora.
Liczba dzieci w Domu Dziecka w Chmielowicach ulegała systematycznej redukcji i z 33 wychowanków w 2006 r. obecnie po osiągnięciu w grudniu 2010 r. obowiązującego standardu opieki i wychowania liczy 18 wychowanków. Dzieci pozostają pod indywidualną opieką wychowawców ( 2 lub 3 dzieci pod opieką 1 wychowawcy). Zatrudnionych jest 7 wychowawców, którzy mają najczęstszy, najbliższy i emocjonalny kontakt z dzieckiem, pedagog, pracownik socjalny i psycholog. 1 wychowawca wykazujący się największą wiedzą i doświadczeniem jest odpowiedzialny za realizację zadań w grupach i wspiera pozostałych wychowawców w pracy. Praca pracowników merytorycznych oparta jest przede wszystkim na zaangażowaniu, indywidualnym podejściu do pracy z dzieckiem, stałym kontakcie wychowawcy prowadzącego z dzieckiem. Praca oparta jest na zasadach obowiązujących w domu rodzinnym, czyli na bliskich kontaktach, realizacji praw i uczenia dzieci obowiązków. Praca z dziećmi ukierunkowana jest na:
- Zapewnienie ciągłości więzi społecznych ( rodzina, rodzina zaprzyjaźniona, koledzy, szkoła, kontakty z innymi placówkami).
- Zapewnienie właściwych warunków do życia i rozwoju.
- Zapewnienie obowiązujących standardów opiekuńczo-wychowawczych.
- Przestrzeganie praw dziecka określonych w aktach prawnych.
- Przygotowanie wychowanków do usamodzielnienia.
- Profilaktykę zachowań destrukcyjnych.
- Poszanowanie łączących dziecko więzi emocjonalnych z najbliższymi.
- Prowadzenie działań na rzecz powrotu dziecka do rodziny w środowisku, w którym ta rodzina zamieszkuje.
- Umożliwianie dzieciom regularnych, osobistych i bezpośrednich kontaktów z rodzicami oraz z innymi osobami bliskimi, z wyjątkiem przypadków, w których sąd ograniczył ich prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem.
- Przygotowanie do życia w społeczeństwie.
- Wpojenie szacunku dla innych ludzi i ich pracy.
Działalność placówki jest uzupełniana pracą wolontariuszy. W domu dziecka pracują stażyści i studenci, którzy odrabiają praktyki. Praca wychowawców wspierana jest przez rodziny zaprzyjaźnione – obecnie 7 takich rodzin opiekuje się 7 dzieci.
W placówce działa stały Zespół ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka, który 2 razy w roku przy ścisłej współpracy pedagogów szkolnych, sądu i policji dokonuje oceny sytuacji dzieci oraz Zespół Wychowawczy. W czasie spotkań Zespołu Wychowawczego wymieniane są szczegółowe informacje i spostrzeżenia dotyczące procesu wychowawczego, stawiane wczesne diagnozy i ustalane metody pracy z dziećmi.
W domu realizowane są cztery programy profilaktyczne: „Dom dziecka domem bez dymu tytoniowego”, „Stop narkotykom” „Problem alkoholizmu” „ Przeciwdziałanie przemocy”. Praca z dziećmi wspierana jest niekonwencjonalnymi metodami, do których należy m.in. realizowany od 2007 roku projekt „Teatr lekarstwem duszy”, w ramach którego dzieci we współpracy z dyrektorem i aktorami Teatru Lalki i Aktora w Opolu przygotowują i wystawiają spektakle teatralne. Do tej pory wystawiono „Jasełka” ( styczeń 2008), „Kopciuszka”( czerwiec 2009), „Szewczyka Dratewkę” ( maj, czerwiec 2011)…
Dzieci przebywające w placówce tworzą samorząd i raz w roku wybierają Radę Przedstawicieli Samorządu, która współpracuje z dyrektorem i wychowawcami.