Standardy Ochrony Małoletnich

Polityka Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem w Domu Dziecka w Chmielowicach

WSTĘP

Niniejszy dokument określa najważniejsze zasady oraz sposoby postępowania pracowników placówki wobec dzieci dla zapewnienia im bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników placówki jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Pracownik placówki traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracownika wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownik placówki, wolontariusz, student realizując cele ochrony dzieci, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych placówki oraz swoich kompetencji.

Akty prawne Zasady Polityki Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem obowiązujące pracowników, współpracowników i wolontariuszy Domu Dziecka w Chmielowicach wynikają z m.in. następujących przepisów:

1. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

2. Konwencji o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r. (DZ. U. 1991.120.526 z późn. zm.)

3. Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 2015.583)

4. Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny (Dz. U. 1997.88.553) Kodeksu postępowania karnego 5. Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 2014.101)

5. Ustawy z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawie nieletnich (Dz U. 2014.382) Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

6. Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw

7. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskiej Karty” (Dz. U. 2005.180.1493, Dz. U. 2011.209.1245)

8. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw

9. Ustawy Kodeks Cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. 2014.121) regulacje ochrony dóbr osobistych dziecka

10. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2014.1182) 12. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

Rozdział I

Słownik terminów

§ 1

  1. Pracownikiem placówki w rozumieniu niniejszej procedury jest każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, a także inne osoby okresowo pracujące z dziećmi, w tym wolontariusze, praktykanci i osoby skierowane na staż.
  2. Dzieckiem jest każda osoba będąca na liście wychowanków placówki.
  3. Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji i podejmowania decyzji w sprawach dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem dziecka jest również rodzic zastępczy.
  4. Zgoda rodzica lub opiekuna prawnego dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka lub co najmniej jednego z opiekunów prawnych dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami lub opiekunami prawnymi dziecka należy poinformować rodziców lub opiekunów prawnych o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinno-opiekuńczy.
  5. Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika placówki, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
  6. Osoba odpowiedzialna za politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem to dyrektor domu dziecka lub inna osoba wyznaczona przez niego, sprawująca nadzór nad realizacją polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
  7. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
  8. Osoba bliska dziecku- rodzina biologiczna bliższa i dalsza, rodzina zaprzyjaźniona, przyjaciel.
  9. Przemoc psychiczna – rozmyślne, niezawierające aktów przemocy fizycznej zachowania dorosłych wobec dzieci oraz dzieci wobec dzieci które powodują znaczące obniżenie możliwości prawidłowego rozwoju dziecka, w tym zaburzenia osobowości, niskie poczucie własnej wartości, stany lękowe.
  10. Przemoc fizyczna – każde intencjonalne działanie sprawcy, mające na celu przekroczenie granicy ciała małoletniego , np. szarpanie, duszenie, kopania, bicie, popychanie.
  11. Przemoc seksualna -zaangażowanie dziecka w aktywność seksualną, w której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, naruszająca prawo i obyczaje.
  12. Przemoc domowa- jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia, naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę, ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej, istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
  13. Świadek przemocy domowej- osoba, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej.
  14. Osoba odpowiedzialna za internet to wyznaczony pracownik sprawujący nadzór nad korzystaniem z internetu przez dzieci na terenie placówki oraz nad bezpieczeństwem dzieci w internecie.

Rozdział II

Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

§ 2

  1. Pracownicy placówki posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
  2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy placówki podejmują rozmowę z rodzicami lub opiekunami prawnymi dzieci przekazując informację na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania pomocy dla siebie.
  3. Pracownicy placówki monitorują sytuację i dobrostan dziecka.
  4. Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel-dziecko i dziecko-dziecko, które stanowią Załącznik nr 1 do niniejszej polityki.
  5. Rekrutacja pracowników placówki odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu, które stanowią Załącznik nr 2 do niniejszej polityki.

Rozdział III

Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka

§ 3

W przypadku powzięcia przez pracownika placówki podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, ma on obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji niezwłocznie według swojego wyboru dyrektorowi/ psychologowi/pedagogowi placówki i postępować zgodnie z procedurami nr 7,8,9.

§ 4

  1. Dyrektor/pedagog/psycholog/wychowawca, który otrzymał informację, o której mowa w § 3 rozpatruje sytuację, informuje opiekunów dziecka, którego dotyczy informacja oraz informuje ich o podejrzeniach.
  2. Dyrektor/pedagog/psycholog/wychowawca ma obowiązek sporządzenia opisu sytuacji na podstawie rozmów z dzieckiem, wychowawcą, rodzicem.
  3. Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:

a/podjęcia przez placówkę działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa dziecku, w tym zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji;

b/wsparcia jakie zaoferuje placówka;

c/skierowania dziecka do specjalistycznej placówki i udzielenia pomocy jeżeli istnieje taka potrzeba.

§ 5

  1. W przypadkach bardziej skomplikowanych ( dotyczących wykorzystania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) dyrektor placówki może powołać zespół interwencyjny w skład którego wchodzą osoby mające wiedzę na temat krzywdzenia dziecka – dyrektor, psycholog, pedagog, wychowawca.
  2. Zespół Interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku na podstawie opisu sporządzonego przez wychowawcę, pedagoga, psychologa oraz wszelkich zebranych informacji.
  3. Plan pomocy dziecku jest przedstawiany opiekunom prawnym dziecka z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
  4. Po poinformowaniu opiekunów prawnych dyrektor placówki składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek do sądu rejonowego wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej, zespołu interdyscyplinarnego.
  5. W przypadku gdy krzywdzenie dziecka zgłosili opiekunowie prawni dziecka o podjętych działaniach należy powiadomić opiekunów na piśmie.
  6. Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi załącznik nr 3 do niniejszej polityki. Kartę załącza się do akt dziecka.
  7. Wszyscy pracownicy placówki i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków uzyskały informację o krzywdzeniu dziecka i inne informacje z tym związane są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, w tym wszelkie informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach podjętych działań.

Rozdział IV

Zasady ochrony wizerunku dziecka

§ 6

  1. Placówka zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie z obowiązującymi przepisami.
  2. Pracownicy placówki uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych zapewniają ochronę wizerunku dziecka.
  3. Procedura dotycząca zasad ochrony wizerunku dziecka stanowią załącznik nr 4 do niniejszej polityki.

§ 7

  1. Pracownikowi placówki nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka ( filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie placówki i poza nią bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego.
  2. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, pracownik placówki ma obowiązek skontaktować się z opiekunem prawnym i uzyskać na piśmie zgodę na upublicznienie wizerunku dziecka. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych opiekuna prawnego dziecka.
  3. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie część całości takiej jak: zgromadzenie, publiczna impreza, krajobraz zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalenie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
  4. Upublicznienie przez pracownika placówki wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie ( zdjęcie, nagranie audio-video) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
  5. Przebywające w placówce pełnoletnie dzieci same wyrażają zgodę na upublicznienie wizerunku i danych osobowych.
  6. Pisemna zgoda rodzica lub opiekuna prawnego, o której mowa wyżej, powinna zawierać informację gdzie będzie umieszczony wizerunek dziecka, nazwa projektu lub imprezy i w jakim kontekście będzie wykorzystany np. na stronie organizatora imprezy w celach promocyjnych.

Rozdział V

Zasady dostępu do internetu

§ 8

  1. Pracownicy placówki zapewniając dzieciom dostęp do internetu są zobowiązani do podejmowania działań zabezpieczających dzieci przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju. W szczególności należy zainstalować i aktualizować oprogramowanie zabezpieczające. Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych stanowią załącznik nr 5 do niniejszej polityki.
  2. Na terenie placówki dostęp dziecka do internetu możliwy jest:

a/pod nadzorem pracownika placówki.

b/za pomocą wifi placówki po uruchomieniu komputera przez pracownika placówki za pomocą hasła.

c/bez nadzoru pracownika placówki na własnym telefonie lub tablecie.

  1. Pracownik placówki ma obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z internetu przez dzieci.
  2. Wychowawcy przeprowadzają z dziećmi cykliczne spotkania dotyczące bezpiecznego korzystania z internetu i informują o zagrożeniach. Dzieci mają stały dostęp do materiałów edukacyjnych w tym zakresie.
  3. Oprogramowanie zabezpieczające powinno być aktualizowane w miarę potrzeb, przynajmniej raz w miesiącu.
  4. Family Link do telefonów dzieci

Rozdział VI

Monitoring stosowania Polityki Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem

§ 9

  1. Dyrektor placówki wyznacza osobę odpowiedzialną za Politykę Ochrony w placówce.
  2. Osoba, o której mowa w pkt. 1 jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Polityki, za reagowanie na sygnały naruszenia Polityki i prowadzenia rejestru zgłoszeń oraz za proponowanie zmian w Polityce.
  3. Osoba odpowiedzialna jak w pkt. 1 przeprowadza wśród pracowników placówki raz na rok ankietę monitorującą – załącznik nr 6 – poziom realizacji Polityki, dokonuje opracowania ankiety i sporządza raport z monitoringu, który następnie przekazuje dyrektorowi placówki.
  4. Dyrektor placówki wprowadza do Polityki niezbędne zmiany i informuje o tym pracowników placówki i dzieci.

Rozdział VII

Przepisy końcowe

§ 10

  1. Polityka ochrony dzieci przed krzywdzeniem wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
  2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników placówki, dzieci, ich opiekunów przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń w placówce, drogą elektroniczną, zamieszczenie na stronie internetowej placówki